Maak gebruik van de voordelen van je perfectionisme!

In de media lees ik meer en meer dat jonge generaties steeds perfectionistischer worden, zo blijkt uit onderzoek. Wat mij betreft is dit geen ontwikkeling om blij van te worden. Perfectionisme kan jezelf en je omgeving namelijk behoorlijk in de weg zitten. Denk aan uitstelgedrag, faalangst of moeite hebben met delegeren of loslaten. Bovendien kunnen perfectionisten in leidinggevende functies hun medewerkers het gevoel geven dat het nooit goed genoeg is. Maar perfectionisme hoeft je niet alleen in de weg te zitten. Er zitten ook heuse voordelen aan een perfectionistisch karakter. Laten we daar eens dieper op ingaan. 

Perfectionisten streven naar perfectie en als je daar logisch over nadenkt, is dat voor het overgrote deel niet te doen. Je bent daardoor eigenlijk nooit tevreden, want is ‘perfect’ altijd wel haalbaar? Misschien is het een illusie of een utopie. Doordat je alles zo ontzettend goed wil doen, levert je dat ook veel dingen op waar je niet zo blij mee bent. Denk aan stress, faalangst, uitstelgedrag, geen fouten durven maken, kritisch zijn op jezelf en anderen en besluiteloosheid omdat je bang bent niet de perfecte keuze te maken. Dit alles kost je ook nog eens enorm veel energie. Onnodige energie bovendien.

Toch heeft perfectionisme ondanks de vele nadelen ook een hoop voordelen. Je moet het alleen op de juiste manier inzetten en het kunnen doseren. Zo kun je bedenken dat perfectionisten juist die puntjes op de i zetten en een extra stap zetten om het product of te leveren dienst net iets mooier, beter of leuker te maken. In tegenstelling tot de collega die sneller tevreden is of daar helemaal niet over nadenkt. Juist een prima eigenschap denk ik dan, dat perfectionisme. Alleen je moet er niet in doorslaan. Al klinkt dat makkelijker dan dat het is.

Belangrijk is als je perfectionistisch bent, dat je dit allereerst erkent. Geef maar toe dat je dit hebt en het soms dus ook een last is voor je. Het is prima. Alleen door het te erkennen, kun je het in je voordeel laten werken. De volgende stap is om te kijken hoe perfectionistisch je bent. Kijk maar waar jouw spreekwoordelijke lat ligt. Als je dat weet, leg je de lat vervolgens wat lager. Dat zal niet gemakkelijk zijn, omdat je gewend bent aan het hogere niveau, maar is dat hoge niveau wel écht zo nodig? Geldt deze hoge lat ook voor anderen? Is iets minder misschien ook goed genoeg? En mag de lat voor jou gelijk zijn aan die van anderen? Stel jezelf die vragen regelmatig. En bedenk je tegelijkertijd als je toch kiest voor dat hoge niveau dat het consequenties heeft. Dat het je stress kan opleveren of dat je bang bent dat het niet lukt. 

Wat ook helpt is om bij jezelf na te gaan waarom je het zo perfect mogelijk wil doen. Is dit uit angst voor kritiek of afwijzing en is die gedachte echt nodig? Zit het misschien alleen in jouw hoofd? Als je het zo goed mogelijk wil doen omdat je het zelf gewoon graag zo wil, geeft dat je een heel ander gevoel. En kun je er waarschijnlijk ook makkelijker mee omgaan. Bedenk ook dat fouten maken mag. Natuurlijk wil je dat als perfectionist liever niet, maar het is wel een manier om te leren. Als je jezelf dat niet toestaat, zul je ook niet echt groeien en je ontwikkelen. Als je namelijk doet wat je altijd deed, krijg je wat je altijd kreeg. En kom je dus niet verder. Maar weet ook dat áls je het topniveau ‘perfect’ niet haalt, het niet direct betekent dat je helemaal onderaan de ladder staat. Daar zitten nog heel wat sporten tussen. Een sport lager dan het topniveau is wellicht ook goed genoeg. 

Mocht je hier mee over willen weten, dan raad ik je het boek ‘De moed van imperfectie’ van Brené Brown aan. Ze moedigt in dit boek de lezer onder andere aan om perfectionisme te laten varen. En mocht je hulp nodig hebben bij de problemen die je ervaart omdat je zo perfectionistisch bent, dan help ik je graag.

Conny