Burn-out of bore-out: dezelfde klachten, maar anders behandelen

Mensen met een burn-out of bore-out zijn uitgeput door een te grote en te lange hoeveelheid stress, ook wel chronische stress genoemd. Alle energie is weg; ze voelen zich leeg en zijn niet in staat zichzelf, en dus de batterij, weer op te laden. Stress is goed, omdat je dan alert kunt reageren en geconcentreerd kunt werken. Het houdt je paraat. Maar, te veel stress is dus niet goed.

Je ervaart bij een burn-out en bore-out dezelfde klachten, maar er is wel een groot verschil. Je komt in een burn-out door (langdurige) overbelasting. Een bore-out is het tegenovergestelde: verveling en onderbelasting zijn de oorzaak voor je klachten. De symptomen zijn gelijk, maar de behandeling van een burn-out en bore-out zijn daarom anders.

Bij een burn-out heb je jezelf volledig ‘opgebrand’. Mentaal en fysiek. Als je een lange tijd achter elkaar stress ervaart en/of te veel van jezelf vraagt, dan komt er een punt dat je lijf zichzelf niet meer kan herstellen van deze overbelasting. Je raakt letterlijk en figuurlijk uit balans, met de diagnose burn-out als gevolg. Een burn-out kan ontstaan door je werk waar je te veel stress ervaart. Maar een burn-out hoeft niet werkgerelateerd te zijn. In elke situatie, waarin je te veel stress hebt, kan een burn-out op de loer liggen. Denk bijvoorbeeld aan ziekte, overlijden, echtscheiding of juist het verliezen van je baan.

De klachten bij en symptomen van een burn-out zijn heel divers. Moeheid, een totaal gevoel van uitputting, is de meest gehoorde klacht. Je voelt je lichamelijk en geestelijk ontzettend moe en kunt niets hebben. Elke externe prikkel kan al te veel zijn. Hierdoor worden drukke plekken en plekken waar veel lawaai is liever vermeden om niet nog meer stress te ervaren. Doordat alle reserves op zijn is je lontje vaak heel kort en kun je snel boos en/of geïrriteerd reageren. Ook als daar geen reden voor is. Goed en rustig slapen lukt vaak niet, waardoor je in een vicieuze cirkel belandt.
 
Chronische stress heeft tot gevolg dat de stresshormonen, zoals cortisol, oververtegenwoordigd zijn en niet meer afnemen. Zo ontstaat “toxic stress”. Het kan je hele hormoonhuishouding ontregelen en dat kan ook grote gevolgen hebben voor je gezondheid.

Een bore-out, het tegenovergestelde van een burn-out, is (vaak) wel werkgerelateerd. Je ervaart een hoge mate van verveling op je werk. Je doet dag in dag uit hetzelfde routinematige werk. Of je doet werk dat onder je niveau is, waardoor je niet wordt uitgedaagd en afstompt. Ook onderbelasting zorgt voor stress en na een langere periode dus ook voor klachten. Net als bij een burn-out heb je last van extreme moeheid en (soms) depressieve gevoelens. En ook de andere klachten, zoals hierboven beschreven bij burn-out, kun je ervaren bij een bore-out.

De klachten van een burn-out en bore-out zijn hetzelfde, de behandeling niet. Die vraagt in beide gevallen om een andere aanpak en dus oplossing. Hoe kom je van je burn-out of bore-out af, wat is de weg naar herstel? Ook hier geldt: voorkomen is beter dan genezen. Zowel een burn-out als bore-out sluipen er langzaam in. Daarom is het goed om bij de eerste signalen goed naar je lijf te luisteren en te achterhalen wat deze signalen je willen zeggen. Ben je gewoon moe, na inspanning en herstelt dit vanzelf na een (paar) goede nachten slaap? Of ben je langer moe dan normaal en ervaar je dit in combinatie met andere klachten? Want hoe eerder je de symptomen herkent, hoe korter het herstel.

Wil je een langdurige burn-out voorkomen? Hoe sneller je naar je lichaam luistert en signalen serieus neemt, hoe beter. Lukt het je niet om zelf te werken aan je herstel, door bijvoorbeeld een goede planning te maken, te ontspannen, te wandelen of met vrienden af te spreken? Ga dan naar je huisarts en kijk samen wat nodig is om eruit te komen. Misschien heb je voor een bepaalde periode ondersteunende medicatie nodig en of helpt het je om te praten met een expert zoals een coach.

Wat is nodig om te herstellen van een bore-out? Je kunt klein beginnen door kleine, haalbare, doelen te stellen binnen je functie. Als je deze doelen behaalt, dan motiveert dat en kun je grotere doelen stellen. Kun je een nieuwe cursus of training volgen? Dit geeft energie. Verbreed je netwerk door naar seminars, beurzen en/of trainingen te gaan en lees boeken die jou prikkelen. Blijf genoeg ontspanning zoeken buiten je werk, zodat je toch de batterij weer op kunt laden. En spreek met jezelf af dat je niet tijdens werktijd op je mobiel zit; dit doe je alleen thuis. Dit helpt je te focussen. Het gesprek aangaan met je baas kan ook enorm bijdragen aan het herstel van je bore-out. Misschien kunnen jullie een aantal zaken veranderen waardoor jouw werkplezier weer toeneemt.